Τι είναι η αρθροσκόπηση γόνατος;
Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος που επιτρέπει στον ορθοπαιδικό να εξετάσει, να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει προβλήματα στην άρθρωση του γόνατος, εισάγοντας μια μικρή κάμερα (αρθροσκόπιο) μέσω πολύ μικρών τομών. Η μέθοδος αυτή παρέχει υψηλή ακρίβεια, ελαχιστοποιημένο τραυματισμό των ιστών και ταχύτερη αποκατάσταση σε σύγκριση με τις ανοιχτές επεμβάσεις.
Πότε ενδείκνυται η αρθροσκόπηση γόνατος;
Η αρθροσκόπηση χρησιμοποιείται σε πλήθος παθήσεων, όπως:
- Ρήξη μηνίσκου
- Κακώσεις χόνδρου
- Ελεύθερα σωμάτια στην άρθρωση
- Ρήξη πρόσθιου χιαστού
- Χρονίως πρησμένο ή επώδυνο γόνατο
- Αρθρίτιδα πρώιμου σταδίου (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)
Η εφαρμογή της σε νεαρούς και ηλικιωμένους ασθενείς παρουσιάζει διαφορετικά πλεονεκτήματα, ανάλογα με την πάθηση, τον βαθμό φθοράς και το προσδοκώμενο επίπεδο δραστηριότητας.
Πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης σε νέους ασθενείς
Οι νέοι, κυρίως αθλητικά ενεργοί ή εργαζόμενοι σε απαιτητικές εργασίες, εμφανίζουν συχνότερα κακώσεις μηνίσκου, χιαστών και χόνδρου. Η αρθροσκόπηση προσφέρει:
Άμεση διάγνωση και ταυτόχρονη θεραπεία
Η ορατότητα μέσα στην άρθρωση είναι εξαιρετική, επιτρέποντας στον χειρουργό να εντοπίσει με ακρίβεια τη βλάβη και να την αποκαταστήσει άμεσα – κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο σε αθλητές.
Διατήρηση του μυϊκού δυναμικού
Η μικρή χειρουργική τομή και ο ελάχιστος τραυματισμός των ιστών βοηθούν στη γρήγορη κινητοποίηση και στη μικρότερη μυϊκή ατροφία, γεγονός σημαντικό για νέους που επιστρέφουν σε αθλητικές δραστηριότητες.
Γρήγορη επάνοδος στην καθημερινότητα
Σε ρήξεις μηνίσκου ή καθαρισμό χόνδρινων βλαβών, οι περισσότεροι νέοι ασθενείς επιστρέφουν σε φυσιολογική λειτουργία μέσα σε 2–4 εβδομάδες, με σαφώς λιγότερους περιορισμούς.
Μικρός κίνδυνος επιπλοκών
Η γενική κατάσταση υγείας στους νεότερους ασθενείς επιτρέπει ασφαλή χορήγηση αναισθησίας και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο θρόμβωσης ή λοιμώξεων.
Πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης σε ηλικιωμένους ασθενείς
Παρά την αύξηση της ηλικίας, πολλοί ασθενείς άνω των 60 είναι δραστήριοι και επιθυμούν λειτουργική αυτονομία. Η αρθροσκόπηση έχει θετικό ρόλο ακόμη και σε προχωρημένες ηλικίες, υπό προϋποθέσεις.
Βελτίωση κινητικότητας σε περιπτώσεις εκφύλισης
Αν και δεν αποτελεί θεραπεία για προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα, σε επιλεγμένα περιστατικά η αφαίρεση ελεύθερων σωμάτων, η μηνισκεκτομή ασταθών εκφυλιστικών βλαβών, η αποσυμπίεση ή η λείανση χόνδρινων επιφανειών μπορούν να μειώσουν τον πόνο και να βελτιώσουν τη βάδιση.
Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
Η μέθοδος, λόγω ελάχιστης επεμβατικότητας, προκαλεί λιγότερο μετεγχειρητικό τραύμα και απαιτεί μικρότερη φαρμακευτική κάλυψη, μειώνοντας τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.
Καλύτερη ποιότητα ζωής
Σε ηλικιωμένους με συνυπάρχουσες παθήσεις, η αρθροσκόπηση αποτελεί συχνά την πιο ήπια και ασφαλή χειρουργική λύση για τη διαχείριση του γόνατος χωρίς την ανάγκη εκτεταμένης νοσηλείας.
Αποφυγή μεγαλύτερης επέμβασης
Σε περιπτώσεις όπου η αρθροπλαστική δεν ενδείκνυται ακόμη ή δεν είναι επιθυμητή, η αρθροσκόπηση μπορεί να καθυστερήσει την ανάγκη για ολική αρθροπλαστική, προσφέροντας ανακούφιση.
Τι να περιμένετε μετά την επέμβαση
Η αποκατάσταση εξαρτάται από τη βλάβη και την ηλικία, αλλά σε γενικές γραμμές:
- Οι περισσότεροι ασθενείς εξέρχονται την ίδια μέρα.
- Η βάδιση επιτρέπεται από την πρώτη ημέρα.
- Η φυσικοθεραπεία βοηθά στην πλήρη αποκατάσταση κινητικότητας και σταθερότητας.
- Ο πόνος είναι ήπιος και ελέγχεται με απλά αναλγητικά.
Οι νέοι επανέρχονται ταχύτερα σε αθλητικές δραστηριότητες, ενώ οι ηλικιωμένοι βελτιώνουν σημαντικά την καθημερινή λειτουργικότητα.
Υπάρχουν περιορισμοί;
Ναι. Η αρθροσκόπηση δεν είναι πανάκεια. Δεν αποτελεί ενδεδειγμένη λύση για:
- Εκτεταμένη εκφύλιση με πλήρη απώλεια χόνδρου
- Προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα (τελικού σταδίου)
- Ασθενείς με έντονη παραμόρφωση γόνατος
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αρθροπλαστική γόνατος, ρομποτικά υποβοηθούμενη ή κλασική, προσφέρει πιο μόνιμη λύση.
Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μία ασφαλής, αποτελεσματική και ελάχιστα επεμβατική τεχνική που προσφέρει διαφορετικά πλεονεκτήματα ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς.
- Οι νέοι επωφελούνται από την άμεση αποκατάσταση και την πλήρη επιστροφή σε δραστηριότητες.
- Οι ηλικιωμένοι απολαμβάνουν βελτιωμένη ποιότητα ζωής, μικρότερη νοσηλεία και ανακούφιση από συμπτώματα.
Η τελική απόφαση λαμβάνεται από κοινού με τον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό, βάσει της γενικής κατάστασης υγείας και των προσδοκιών του κάθε ασθενούς.
Θωμάς Κωστάκος, MD, PhD, FRCS (Tr & Orth)
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Ειδικός Χειρουργός Ισχίου & Γόνατος